日记二十一

Nhận ra rằng cuộc sống của người trưởng thành phức tạp hơn mình tưởng, nhiều khía cạnh mình chưa để ý đến. Chủ yếu vẫn liên quan đến Lễ. Khổng tử nói "Tiên học Lễ hậu học Văn" là chỉ cái Lễ đó. Lễ ngày đó có vai trò như pháp luật ngày nay, chớ không đơn thuần là lễ phép, lễ độ. Lễ ngày xưa đó hẳn là rất phức tạp, nhiều quy tắc. Mới hiểu sao nhiều khi vang lên tiếng khát vọng tự do của nông dân, chống lại lễ giáo phong kiến. Vì nó phức tạp mà gò bó quá. Chính mình đây cũng không thích chút nào. Nhưng đâu có bỏ được. Lễ ngày nay đã được giảm cắt đi nhiều rồi, song vẫn không đơn giản và mình vẫn cần phải biết. Cuộc sống người lớn nhiều ràng buộc trong giao tế, hành xử, lễ nghi rồi chớ không còn tự do tự tại như khi trước nữa. Mình có thực tâm theo Đạo thì cũng chỉ cố gắng giữ cho tâm giản phác, trong sáng, chỉ ta biết ta thôi, còn bề ngoài thì vẫn phải thực hành những lễ cần thiết. Mình sống trong xã hội, chớ đâu đã đi tu?